Abdesti Bozan ve Bozmayan Durumlar

İslâm'da abdestin farziyetine

"Ey iman edenler, namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinizle birlikte
ellerinizi yıkayın. Başınıza meshedin. Her iki topuğunuzla birlikte ayaklarınızı da (yıkayın)..."
(el-Mâide, 5/6), âyeti delâlet etmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s.)'in abdest almadan hiç bir iş
yapmadığını görüyoruz (Elmalılı, Hak Dini Kur'ân Dili, II, 1583). Ancak abdest her amel ve
ibâdet için değil başta namaz olmak üzere bazı ibâdetler için farz kılınmıştır. Fakat müslümanın
sürekli abdestli bulunması sünnettir.

Abdest almakla, dünyevî ve uhrevî birçok fazilet ve güzellikler elde edilir. Hz.
Peygamber (s.a.s.) abdestle ilgili olarak şöyle buyururlar:

"Bir müslüman abdest alıp
yüzünü yıkadığında, yüzündeki âzaların işlediği bütün günahları; el ve ayaklarını yıkadığında el
ve ayaklarıyla işlediği bütün hata ve günahları, su damlalarıyla beraber akıp gider ve kendisi de
tertemiz olur. Hatta kirpik ve tırnak diplerindeki günahlarından eser kalmaz. Âdâp ve erkânına
uymak suretiyle abdest alıp kıbleye dönerek: "Eşhedü en lâ ilâhe illallahü vahdehu lâ şerike leh
ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve Rasûlühü" diyen bu kul için cennetin kapıları
açılmıştır; o, cennet kapılarının dilediğinden içeri girer."(Müslim, Tahare, 32, 33; Tirmizî, Tahâre, 2).

Abdesti Bozan Durumlar

1- İdrar veya dışkı yollarından yani ön ve
arkadan herhangi bir şeyin çıkması.
Hz. Peygamber (s.a.s.)'e "Hades nedir?" diye sorulduğunda; "Her iki
yoldan çıkandır" cevabını vermeleri, ön ve arka yollardan birinden çıkan idrar, dışkı, yel, vedi,
mezi, meni, kurt ve diğer hususların abdesti bozduğunu ifâde eder.

2- Aklın idrak gücünü gideren hususlar; uyumak, bayılmak, delirmek, sarhoş olmak vs.'dir

3- Vücudun herhangi bir yerinden kan, irin veya sarı su çıkması ve etrafına
yayılması. Ağızdan akan kana bakılır, şâyet bu kan tükrük kadar veya tükrükten fazla ise
abdesti bozulur.

4- Ağız dolusu kusmak. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.) "Kusuntu abdesti
bozar" (Tirmizî, Tahâre, 64) buyurmaktadır. Kusma ağız dolusu değilse abdest
bozulmaz.

5- Cinsî münasebette bulunmak.

6- Tam olarak cinsî ilişki olmasa bile
kadın ve erkeğin çıplak veya ince bir elbise ile vücutlarının veya tenâsül uzuvlarının birbirine
değmesi.

7- Teyemmüm yapan kimsenin su bulması .

8- Namazda sesli olarak
gülmek. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmaktadır: "Sizden biriniz namazdayken
kahkaha ile gülerse abdesti ve namazı birlikte iade etsin. " Kahkaha namazın dışında olursa
abdesti bozmaz.

Bir kimse abdest alırken bazı organlarını yıkayıp yıkamadığı konusunda
endişe ederse, şayet bu ilk defa karşılaştığı bir şüphe ise o organını yeniden yıkar, yok eğer
sürekli şüpheye düşüp duruyorsa bu şüphesinin önemi yoktur. Abdestini tam almış sayılır.

Abdesti Bozmayan Durumlar

1- Kişinin ön veya arka yollarından başka
vücudunun herhangi bir yerinden kan çıkıp, bir damla halinde kalması.

2- Kabuk
bağlamış bir yaranın kan çıkmadan kabuğunun düşmesi.

3- Yaradan, burundan yahut
kulaktan bir vücud kurdunun düşmesi.

4- Tenâsül uzvuna (cinsî organına) el
sürmek.

5- Kadın vücudunun herhangi bir yerine dokunmak.

6- Ağız dolusu
olmayan kusuntu.

7- Ağızdan çıkan balgam.

8- Oturduğu yerde veya namazda
uyumak .

9- Ağlamak.

Abdestin Edepleri (Âdâbı)

Edeb; nezâket, zarâfet, insanlara sözle ve davranışla yardımda bulunmak, gönüllerini okşamak demektir. Abdestin edepleri ise yapılması halinde sahibine sevap kazandıran hususlardır. Yapılmamaları halinde ise kişiye günah yazılmaz. Abdestin edepleri şunlardır:

1- Abdest alırken başkasından
yardım istememek.

2- Abdest alırken suyun sıçramaması için dikkatli
davranmak.

3- Kıbleye doğru yönelmek.

4- Gereksiz yere
konuşmamak.

5- Niyet ederken dil ile niyet etmek.

6- Her uzvu iyice
ovmak.

7- Abdest dualarını okumak.

8- Kullanılmış bir su ile abdest almamaya
dikkat etmek.

9- Her uzvu yıkarken niyeti korumakla birlikte "Bismillâh"
demek.

10- Kulağını meshederken serçe parmaklarının uçlarıyla kulak deliklerini
meshetmek.

11- Burna ve ağıza suyu alırken sağ eli kullanmak.

12- Sol el ile
sümkürmek.

13- Özür sahibi olmayan kimsenin namaz vaktinden önce abdest
alması.

14- Abdest bittikten sonra kıbleye karşı ayakta kelime-i şehâdet getirmek ve dua
yapmak, biraz su içmek.

15- Durgun veya akarak yer değiştiren sular ile birikinti
hâlindeki sulara ve Kıble'ye karşı abdest bozulmaz.